Twierdza Toruń. Mapa fortyfikacji i garnizonu

Mapa „Twierdza Toruń" przedstawia budowle fortyfikacyjne i garnizonowe, wzniesione w Toruniu: umocnienia rdzenia bastionowego, kleszczowego i poligonalnego, XIX-wieczne forty i schrony, fortyfikacje mobilizacyjne z I i II wojny światowej, urządzenia obrony i ochrony przeciwlotniczej z okresu okupacji i niektóre umocnienia obronne z 1945 roku, a także zespoły koszarowe i magazynowe, place ćwiczeń, strzelnice i inne budowle garnizonowe. Budowle twierdzy Toruń zostały ukazane na tle współczesnego planu miasta oraz na podkładzie mapy historycznej, opracowanej na przełomie lat 30 i 40 XX wieku.

Odwzorowanie tak wielu lat historii na pojedynczej mapie wiąże się z ograniczeniami. Ukazanie wszystkich zmian, jakim w tym czasie ulegały obiekty twierdzy, wymagałoby nadmiernie rozbudowanej, trudnej w odbiorze symboliki, zaciemniającej właściwy wizerunek fortyfikacji. Dlatego zrezygnowano ze szczegółowego prezentowania stadiów rozwojowych, poprzestając na prezentacji wybranych, najbardziej charakterystycznych form budowli. Zaznaczono też obiekty, które na różnych etapach rozwoju twierdzy przestały istnieć. Mapa ma więc charakter kumulacyjny, a twierdza w przedstawionym na niej kształcie nigdy nie istniała w rzeczywistości.

Obecny stan zachowania obiektów twierdzy jest dość dobry, wiele obiektów można zwiedzać. Zachowały się obszerne fragmenty umocnień poligonalnych: podwalnie (zwane obecnie koszarami), magazyn prowiantowy, redita fortu Jakuba oraz większość fortyfikacji na lewym brzegu Wisły. Forty i schrony z XIX wieku są w większości zachowane. Umocnienia mobilizacyjne zachowane są w różnym stopniu.

Opracowanie: Jacek Biesiadka, Andrzej Gawlak, Piotr Gierlasiński, Włodzimierz Grabowski, Tomasz Iwaszkiewicz, Adam Kowalkowski, Szymon Kucharski, Robert Michalak, Marcin Orłowski, Cezary Piotrowski, Janusz Pokrzywnicki, Kamil Tomczyk, Mariusz Wojciechowski

Redakcja: Jacek Biesiadka

Opracowanie: Jacek Biesiadka i wsp.

Skala 1:15 000, współrzędne GPS (WGS84)

Format A1, kolor obustronny, wyd. pierwsze, Poznań 2017

ISBN 978-83-915340-7-6